Magiczny krąg

autor: Agathodaemon
porta.lucis@o2.pl

"To On będzie miejscem twojej śmierci i twoich narodzin, przygotuj więc go starannie. 

Pamiętaj, że nie jest zbudowany jedynie z kamieni i gałęzi, swoimi pieśniami i rytuałami zakreślasz go wewnątrz siebie.

Wszystko co w nim robisz jest święte.

Każda twoja czynność powinna nieść w sobie tę świadomość"

Inicjacja: Rzecz o poszukiwaniu wizji, Edi Pyrek

Czyń wedle swej woli będzie całym Prawem.

Magiczny krąg (Circulus Magicus) jest jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych przez maga. Jego stosowanie ma długą tradycję i służył za ochronę zarówno magom średniowiecza, jak i renesansu. Adept umieszcza go w centrum swojej świątyni a w jego wnętrzu wznosi swój ołtarz. To właśnie w obrębie Kręgu przeprowadzana jest większość operacji Magiji. Również w nim praktykant oddaje się swoim świętym medytacjom.  

W średniowiecznych grimuarach możemy znaleźć różne przykłady kręgów magicznych. Miały one przeważnie wspólną cechę - ich twórcy inspirowali się Kabałą i żydowskim mistycyzmem, choć często odciskała na nich swe piętno teologia chrześcijańska. Szczególnie godnymi uwagi są magiczne kręgi, które znalazły się w dwóch księgach. Mam tu na myśli Clavicula Salomonis zwany Większym Kluczem Salomona, oraz Clavicula Salomonis Regis, czyli Mniejszy Klucz Salomona, znany powszechnie jako Lemegeton. Przedstawione tam kręgi cechują się pięknem, bogactwem detali a co najważniejsze oba są autentycznie osadzone w tradycji kabalistycznej. Współcześni magowie w zależności od swego przywiązania do którejś ze ścieżek wiedzy tajemnej, stosują mniej lub bardziej bogate w symbolikę kręgi. Ja chciałbym omówić tu przykład doskonale zrównoważonego i dopracowanego magicznego kręgu, który wykształcił się w tradycji thelemicznej. Wywodzi się on bezpośrednio z pism Aleistera Crowleya.

II. Przeznaczenie magicznego kręgu

Podstawowym zadaniem magicznego kręgu jest oczywiście ochrona przed przyzywanymi, nieprzyjaznymi nam siłami. Gdy zostanie on już poprawnie wykonany i poświęcony, a mag wkroczy do jego wnętrza, nie wolno mu opuszczać go aż do zakończenia całej operacji. Pozostając w jego obrębie może być on pewien, że krąg nie dopuści do niego negatywnych wpływów.

Oddziela nas również od rozpraszających energii (niekoniecznie klifotycznych).

Kolejną funkcją, jaką pełni magiczny krąg jest zapobieganie rozchodzeniu się uwolnionej energii seksualnej lub psychicznej. Chciałbym dla porównania zestawić tak na marginesie tę jego funkcję z definicją Magii rytualnej autorstwa Antona Szandora LaVeya: "Główne jej zadanie polega na wyizolowaniu adrenaliny i emocjonalnie pobudzonych energii, które w normalnych warunkach uległyby rozproszeniu, i zamianie tego w dynamicznie przekazaną siłę. To akt czysto emocjonalny, a nie intelektualny. Jakakolwiek intelektualna aktywność musi mieć miejsce przed ceremonią, nie zaś w trakcie jej trwania."¹ Krąg zatrzymuje więc w sobie indywidualną moc maga.

Wyznacza również świętą przestrzeń, oddzielając sacrum od profanum. Scott Cunningham trafnie zauważa, że Magiczny Krąg jest Świątynią "która choć jest zdefiniowana, posiada niematerialny charakter."² "Krąg jest tworem energetycznym, namacalną konstrukcją możliwą do empirycznego odczucia i doświadczenia."³

Poniekąd opisywane przeze mnie narzędzie posiada też zgoła bardziej prozaiczny wpływ na maga. Mianowicie za jego pomocą wytwarza się też po prostu pewną specyficzną, tajemniczą, pobudzającą atmosferę.

III. Symbolika i opis

A) Znaczenie kręgu

Skupmy się teraz nad symbolice zawartej w tym potężnym ochronnym orężu. W geometrii, krąg ( a raczej okrąg) jest zbiorem wszystkich punktów płaszczyzny euklidesowej, znajdujących się w równej odległości od punktu będącego środkiem. Jako nieskończona linia jest symbolem czasu i nieskończoności. Jest figurą bez początku i końca, dlatego też w kontekście religijnym symbolizuje nieskończoną pełnię i jedność Absolutu. Krąg zamyka się sam w sobie i to sprawia, że jest on symbolem jedności i doskonałości. Często postrzega się go jako wyraz harmonii wszystkich sił duchowych. Znajdujący się w magicznym kręgu adept ucieleśnia mikrokosmos wewnątrz makrokosmosu. Przede wszystkim magiczny krąg oznajmia jednak naturę i przedmiot Wielkiego Dzieła, co czyni go najważniejszym miejscem świątyni. Zdaniem Crowleya mag "wybiera Krąg, a nie jakieś inne linearne figury z kilku przyczyn:

1. Potwierdza w ten sposób swoją tożsamość z nieskończonością.

2. Potwierdza równowagę swojego działania, jako że wszystkie punkty na okręgu są równie odległe od środka.

3. Potwierdza ograniczenia związane ze swym poświęceniem się Wielkiemu Dziełu. Nigdy już nie dziwi się bezcelowości świata."⁴

Koło uważane jest za kształt doskonały. Figura ta nie ma ani początku, ani końca. Nie posiada też ani kierunku, ani orientacji. Magiczny krąg uzmysławia więc swym kształtem doskonałość i nieskończoność Absolutu. Warto zauważyć, że również יהוה często przedstawiany jest jako koło z wszechobecnym środkiem. W astrologii koło z zaznaczonym środkiem czyli ☉, jest symbolem Słońca, a w alchemii - symbolem analogicznego metalu, złota (porównaj maga stojącego w centrum kręgu jako uosobienie solarnych sił Horusa i pozostałych bogów słonecznych.

Pod postacią kręgu przedstawiana jest kabalistyczna sefira, warto zauważyć też, że sanskryckie ćakra oznacza „koło” oraz „okrąg”. Zaś w buddyjskiej nauce Zen, koło oznacza oświecenie. Tyle jeśli chodzi o symbolikę samego kręgu jako figury.

B) Opis i omówienie thelemicznego kręgu

Zrozumienie symboliki zawartej w Magicznym Kręgu jest kluczowe dla właściwego wykonania tego narzędzia. 

Zacznijmy od tego, że powinien on mieć co najmniej trzy metry szerokości. Wyznaczają go dwie linie oddalone od siebie o 15 centymetrów. Między tymi dwoma liniami znajduje się przestrzeń, wypełniona imionami Bożymi. Dobrać je należy pieczołowicie, świadomie i z rozwagą. Nie jest wskazanym bezrozumne przepisywanie tych imion z jakiegoś grimuaru, jeśli nie utożsamiasz się z tym co one sobą wyrażają. Mag umieści na swoim Kręgu tylko te imiona, które uznaje za reprezentatywne dla swojego panteonu.⁵ "Niezmiernie istotne jest by przedstawiały one metodę i cel jego praktyki magicznej."⁶ Nie ma sztywnych reguł co do ilości nanoszonych imion, lecz należy tu zachować zdrowy rozsądek i kierować się oczywiście również zmysłem estetyki. Przestrzeń pomiędzy zewnętrzną a wewnętrzną linią winna być koloru zielonego, święte imiona zaś cynobrowe. Zielony to oczywiście kolor Necach - Zwycięstwa. Przypisywane mu powszechnie znaczenia to: niepohamowana twórcza siła, odnowa, odrodzenie. Zieleń kojarzy się z przede wszystkim z życiem, harmonią, naturą i bliskim kontaktem z nią. Stanowi kolor uzdrowienia, nadziei i wolności.

Przejdźmy teraz do opisu wnętrza magicznego Kręgu. Można go podzielić na 4 ćwiartki, z czego każda przypisana jest między innymi kierunkowi świata i żywiołowi (Wschód - Powietrze, Południe - Ogień, Zachód - Woda, Północ - Ziemia). W samym środku Kręgu znajduje się litera Tau ("T").⁷

W kulturze grecko-rzymskiej uznawana jest za symbol życia i zbawienia. Od najdawniejszych czasów przypisywano jej moc ochrony przed zarazą i demonami. Litera ta zbudowana jest z dziesięciu kwadratów symbolizujących sefiry kabalistycznego Drzewa Życia. Rozmiar Tau określany jest więc przez rozmiar jednego kwadratu. Ważną sprawą jest kwestia rozmiaru owych kwadratów.

Aleister Crowley w swojej Book 4 podaje, że rozmiar kwadratu jest tak naprawdę rozmiarem podstawy Ołtarza, który umiejscowiony jest na sefirze Malkut. Jeśli więc ołtarz powinien sięgać magowi do pępka, to bok takiego kwadratu powinien wynosić około 45 cm (w zależności od wzrostu adepta). W tym wariancie krąg będzie doprawdy spory, a jego średnica znacznie przekroczy wspomniane 3 metry.

Dla przykładu Dariusz Misiuna w swoim opracowaniu Goetii podaje, że wielkość tych kwadratów nie powinna być mniejsza od rozmiaru stóp maga. To pozwoliłoby się zbliżyć wielkością do rozmiarów kręgu sugerowanych przez Lemegeton, czyli 3 metry (a dokładniej 9 stóp). Nie będziemy jednak w stanie umieścić ołtarza na kwadracie Malkut, gdyż będzie zbyt mały.

Jeśli więc pozwala nam na to miejsce, to wskazany jest wariant Crowleya, wersja Misiuny jest dopasowana do pomieszczenia mieszkalnego. Mamy tu więc dwie możliwości do co do wielkości Tau. Wybór podyktowany będzie zapewne rozmiarami miejsca przeznaczonego na świątynię.

Symbol Tau powinien mieć kolor cynobru, czyli chińskiej czerwieni (ang. "flaming vermilion"). Czerwony uznawany jest za kolor ognia i przypisuje mu się ruch, aktywność, dynamikę, siłę i Wolę. Można też każdy z kwadratów obdarzyć kolorem przypisanej mu sefiry (patrz poniżej).

 

1. Keter – diamentowo biały

2. Chochma - perłowoszary

3. Bina - czarny

4. Chesed - niebieski

5. Gebura - szkarłatny

6. Tiferet - żółty

7. Necach - zielony

8. Hod - pomarańczowy

9. Jesod - fioletowy

10. Malkut - cytrynowy, oliwkowy, rdzawy, czarny

Jak już wspomniałem, ołtarz stoi na kwadracie Malkut. Magiczna lampa zwisa zaś ponad kwadratem Tiferet - pośrodku kręgu. Litera Tau wraz z kręgiem tworzą razem kształt Różo-Krzyża, czyli zjednoczenia podmiotu i przedmiotu - celu Wielkiego Dzieła. 

Na kwadracie Keter umieszczono symbol Alfa i Omega. Oznacza on początek i koniec jako określenie czasu i przestrzeni. Symbol ten podkreśla, że sefira Keter jest otchłanią, z której wszystko powstało i do której kiedyś wszystko ponownie wpadnie. Z Keter zwieszają się w tył Negatywne Zasłony Egzystencji. 

W kwadracie Tiferet znajduje się sześcioramienna gwiazda. Przedstawia ona Istotę Boską, tak jak objawia się ona w świecie materialnym.  Jej sześć wierzchołków symbolizuje równowagę pomiędzy światem boskim i materialnym. W tym miejscy często umieszcza się unikursalny heksagram. 

Podzielenie na ćwiartki kwadratu Malkut symbolizuje cztery materialne pierwiastki.  

Trójkąt Wszechświata (The Triangle of the Universe)

Wspomniana litera Tau wpisana jest w niewidzialny trójkąt (symbol światła, harmonii, siły, piękna i mądrości). Istnienie tego trójkąta podkreślone jest przez trzy cynobrowe figury w kształcie rombu umieszczone w jego kątach. Figury te mają kształt diamentu i symbolizują Joni, oraz wspomniane trzy kabalistyczne Zasłony Negatywnej Egzystencji. Jeśli zdecydujemy się nadać naszemu Tau kolory sefir, to romby powinny mieć następującą barwę: górna - fiolet, prawa - szmaragdowy, lewa - pomarańczowy. Romb sam w sobie ze względu na swoją formę przywodzącą na myśl kobiecą pochwę jest często uważany za żeński symbol seksualny. Sam trójkąt posiada równe boki i może wyrażać dowolną boską trójcę (np. Nuit, Hadit, Ra-hoor-khuit). Figura ta powiązana jest z 3 - liczbą metafizycznego i subiektywnego świata, która w przekonaniu Pitagorejczyków determinuje wszechświat. Trójkąt umieszczony w magicznym kręgu symbolizuje też troisty charakter człowieka - ciało, umysł, dusza. Figura ta ma jednak przede wszystkim seksualne znaczenie. Wpisana w trójkąt litera Tau jest alegorią zjednoczenia Lingamu i Joni (pierwiastka męskiego i żeńskiego). Trójkąt jest tu rozwartą waginą, Tau zaś fallusem w wzwodzie.

Nadszedł czas by przejść do przestrzeni otaczającej Krąg. Zewnętrzna linia Circulus Magicus wyznacza granicę pomiędzy świadomością i nieświadomością. Wokół thelemicznego Magicznego Kręgu umieszczone jest dziewięć świec. Stoją one na małych pentagramach, rozstawionych w równej odległości. "Tworzą one dodatkowy krąg światła, który rozświetla mroki niewiedzy".⁸ Ich blask pozwala widzieć rzeczy takimi, jakie są, co czyni je poniekąd również symbolem "prawdy". Zdaniem Crowleya są to również "Twierdze na Granicy Otchłani"⁹ a ich zadaniem jest trzymanie z daleka sił ciemności. Lampy te są zatem symbolem czuwania i gotowości. Crowley pisał o użyciu świec, lecz wiele osób może zdecydować się na użycie lampek oliwnych. Sama świeca jednak posiada przypisaną sobie osobną symbolikę. Spalając się, daje światło - oznacza więc ofiarę z samego siebie  i służbę bliźnim. Dające życie i ogarniające wszystkie rzeczy światło często uznawane jest za symbol Boskiej natury. Pentagramy na których te wiece stoją, symbolizują sefirę Gebura - srogość. Przedstawiają jednak również "mikrokosmos, cztery elementy uwieńczone Duchem, Wolę człowieka, doskonaloną przez jego aspirację ku temu, co Wyższe. Są umieszczone na zewnątrz Kręgu po to, by przyciągnąć wrogie moce i dać im pierwsze pojęcie o Wielkim Dziele, którego kiedyś także będą musiały dokonać."¹⁰ Pentagram uznawany jest powszechnie za symbol ochronny. Crowley nie podał żadnych sugestii co do wyglądu tych otaczających krąg figur. W Lemegetonie kolorystyka ich wygląda następująco: trójkątne ramiona są koloru jasnożółtego (kolor Słońca, radość), środki zaś czerwone (cynober). W centrum każdego z pentagramów znajduje się czarna litera Tau. Możemy też przyjąć kolorystykę zaczerpniętą z symbolu różokrzyża, która odpowiada żywiołom i ramiona pomalować na kolory biały (Duch), niebieski (Woda), czerwony (Ogień), czarny (Ziemia), żółty (Powietrze) a środek przykładowo na złoty. W Lemegetonie widnieje wpisane w nie boskie imię "Tetragrammaton" lecz niechaj adept zdecyduje samodzielnie o tym, imię którego z bogów ma widnieć na jego pentagramach.

 

SPOSOBY PRZYGOTOWANIA MAGICZNEGO KRĘGU

Adept może swój magiczny krąg wykonać na wiele sposobów. Jeśli mag posiada pomieszczenie wygospodarowane na stałe dla swej praktyki, może zdecydować się nanieść go farbą na podłodze. Równie często kreśli się go kredą, lub wykleja. Osoby praktykujące Magię, często nanoszą swój Krąg na białą tkaninę, którą po zakończeniu rytuału można złożyć i schować. Pomysłem godnym rozważenia jest zamówienie dywanu z własnym nadrukiem. Można w ten sposób stworzyć dywan z nadrukowanym podwójnym kręgiem o odpowiednich wymiarach i kolorach. Resztę symboli i boskie imiona możemy nanieść już samodzielnie za pomocą specjalnych farb. Obecnie w dobie Internetu nie powinniśmy mieć problemu ze znalezieniem firm świadczących usługi w wykonywaniu dywanów według własnego projektu.

Według różnych tradycji Magiczny Krąg należy rysować jednym, nieprzerwanym ruchem. Niezależnie od formy wykonania kręgu należy go konsekrować. Nawet jeśli posiadamy już nadrukowany na stałe na dywanie, powinniśmy go przed operacją magiczną symbolicznie obrysować. W Clavicula Salomonis należącym do tradycji salomonicznej, narzędziem przeznaczonym do zakreślania wewnętrznego kręgu są nóż z czarnym ostrzem, miecz lub krótka lanca (alternatywnie stosuje się też sierp).

Crowley podał taki oto przykład konsekracji kręgu: "Mag dokona syntezy cynobru z oczyszczonej przez siebie rtęci i siarki. Ten czysty cynober zmiesza z poświęconym olejkiem i podczas całego procesu malowania będzie myślał żarliwie i z oddaniem o symbolach, które maluje. Krąg ten można poddać później inicjacji okrążając go i inwokując imiona boże, które się znajdują na nim."¹¹ Metodę uświęcenia swojego Kręgu każdy musi wypracować sobie sam. Jednak jak już wspomniałem przed przystąpieniem do operacji magicznej należy ponownie symbolicznie obrysować krąg oraz inwokować naniesione na niego imiona. Jeśli mag uzna to za słuszne może konsekrując go przywołać moc Strażnic (ang. Watchtowers), czytać odpowiednie ustępy świętych pism, poematów, śpiewać pieśni mocy, skrapiać go konsekrowaną wodą, itp. Przed przystąpieniem do tych czynności pomedytujmy jednak chwilę nad symboliką naszego Magicznego Kręgu, oraz naturą Wielkiego Dzieła.

Miłość jest prawem, miłość podług woli.

-------- 

1. A. Sz. Lavey, Biblia Szatana, Wydawnictwo F/X, Wrocław 1999, s. 125.

2. S. Cunningham, Wicca, Przewodnik dla osób indywidualnie praktykujących Magię, Wydawnictwo ASTRUM, Wrocław 2001, s. 81.

3. Ibidem, s. 85.

4. A. Crowley, Księga Jogi i Magii, Wydawnictwo Pegaz, 1993, s.72.

5. Identyczne imiona powinny znaleźć się na pasie, którym przepasany jest mag podczas rytuału Goetii. Krąg i pas ze świętymi imionami są ze sobą ściśle powiązane a pierścień je uzupełnia (patrz: Magiczne parafernalia).

6. Goecja według Aleistera Crowleya, Wrocław 2000, s. 170.

7. Tau jest dziewiętnastą litera alfabetu greckiego oraz dwudziesta drugą (czyli ostatnią) literą alfabetu hebrajskiego. W hebrajskim alfabecie znana jest pod postacią ת (taw).

W greckim systemie liczbowym T oznacza liczbę 300. W alfabecie hebrajskim ת posiada wartość 400.

8. Goecja według Aleistera Crowleya, Wrocław 2000, s. 169.

9. A. Crowley, Księga Jogi i Magii, Wydawnictwo Pegaz, 1993, s. 73. 

10. Ibidem, s. 74.

11. A. Crowley, Magija w teorii i praktyce, Wydawnictwo EJB, 1998, s. 64.