Michael Osiris Snuffin (2002)
Cztery moce Sfinksa – wiedzieć, pragnąć, odważyć się i zachować milczenie – są ważnym elementem symboliki i nauk thelemicznych. Pochodzenie Czterech Mocy Sfinksa jest niejasne. Praktycznie nic nie napisano na ten temat poza dziełami Aleistera Crowleya. Jedynym innym autorem, który porusza ten temat z jakąkolwiek głębią i powagą, jest francuski okultysta Éliphas Lévi.
Nie ma wątpliwości, że Lévi miał głęboki wpływ na Crowleya. Aleister przetłumaczył książkę Léviego The Key of the Mysteries jako swoją własną tezę na stopniu Adeptus Minor. Crowley posunął się nawet do stwierdzenia w Magiji w teorii i praktyce, że był reinkarnacją Léviego! Dlatego nie jest przesadą sugestia, że Lévi wywarł wpływ na Crowleya w kwestii Czterech Mocy Sfinksa. Przyglądając się więc twórczości Éliphasa Léviego, osiągniemy lepsze ich zrozumienie.
Nasze pierwsze wprowadzenie w kwestię Czterech Mocy Sfinksa pochodzi z najpopularniejszego dzieła Léviego, Magii Transcendentalnej:
“Aby osiągnąć SANCTUM REGNUM, czyli wiedzę i moc Maga, potrzebne są cztery niezbędne warunki – inteligencja oświecona nauką, nieustraszoność, której nic nie jest w stanie powstrzymać, wola, której nie można złamać, i roztropność, której nic nie jest w stanie skazić ani zatruć. WIEDZIEĆ, ODWAŻYĆ SIĘ, PRAGNĄĆ, ZACHOWAĆ MILCZENIE – oto cztery słowa Magusa wypisane na czterech symbolicznych formach sfinksa.”
Levi przedstawia tutaj Cztery Moce jako słowa Magusa i zdawkowo łączy je ze Sfinksem. W tym samym rozdziale kontynuuje, wiążąc Cztery Moce Sfinksa z czterema Żywiołami i czterema cherubicznymi znakami zodiaku:
„Jesteś powołany, aby być królem powietrza, wody, ziemi i ognia; ale aby panować nad tymi czterema żywymi istotami symboliki, konieczne jest ich podbicie i zakucie w kajdany. Ten, kto aspiruje do bycia mędrcem i poznania Wielkiej Zagadki Natury, musi być spadkobiercą i łupieżcą sfinksa: jego ludzkiej głowy, aby posiadać mowę; jego skrzydeł orła, aby wspiąć się na wyżyny; jego tułowia byka, aby ryć głębiny; jego lwich szponów, aby utorować sobie drogę na prawo i na lewo, oraz z przodu i z tyłu.”
Sfinks jest stworzeniem złożonym, mającym głowę człowieka, tułów i przednie łapy lwa, tył byka i skrzydła orła. Symbolizuje syntezę i synergię Czterech Mocy, reprezentowanych przez „cztery żyjące istoty symboliczne” (Cheruby), które zostały „podbite i skute” w jedną postać, Sfinksa. (Zobacz tabelę 1). Aspirant otrzymuje polecenie bycia „spadkobiercą i łupieżcą sfinksa”, aby zarówno otrzymać, jak i uczestniczyć w czterech elementach.
Naturę Sfinksa wyjaśniono bliżej w książce Magiczny Rytuał Sanctum Regnum:
"Musisz pojąć, że żywiołaki są istotami niedoskonałymi, których nie podniesiono do ludzkiej rangi. Są jednak w stanie pomóc adeptowi w realizacji jego woli poprzez wykorzystanie uniwersalnego astralnego fluidu, w którym żyją. Królestwo gnomów przypisane jest do kierunku północnego, salamander do południowego, sylf do wschodniego, zaś undyn do zachodniego."
"Byk jest symbolem gnomów, lew jest symbolem salamander, orzeł jest symbolem sylf, zaś wodnik jest symbolem undyn."
"Połączenie tych czterech istot stworzyło wszechświat oraz człowieka (mikrokosmos). Znają one mistyczne rozwiązanie zagadki sfinksa."
Sugeruje to, że człowiek jest Sfinksem, ponieważ oba składają się z czterech elementów. Lévi wyjaśnia tę ideę w dalszej części tekstu:
"Czy pojąłeś zagadkę sfinksa?"
"Tak, sfinks to człowiek."
"Jedynie sfinks pozostaje niezmieniony. A człowiek? Cóż, każdy stanowi sfinksa o różnych składowych."
Człowiek jest niczym Sfinks. Oba składają się z czterech Elementów, ale w Człowieku występują one w różnych proporcjach i są niezrównoważone. W Sfinksie zaś Elementy te charakteryzuje równowaga i synergiczność. Sfinks reprezentuje doskonałego Człowieka, Maga. Cztery Moce Sfinksa to „cztery słowa Maga”, „cztery niezbędne warunki”, które doprowadzają Człowieka do stanu doskonałości i równowagi symbolizowanego przez Sfinksa.
W swoim ostatnim dziele The Great Secret, Lévi poucza nas, jak w praktyce stosować Cztery Moce Sfinksa:
„Wielki sekret magii, unikatowe i nieprzekazywalne Arcana, mają na celu wykorzystanie w jakiś sposób nadprzyrodzonej mocy w służbie ludzkiej woli.
Aby osiągnąć ten cel, trzeba WIEDZIEĆ, co należy zrobić, PRAGNĄĆ tego, co jest wymagane, ODWAŻAĆ SIĘ na to, czego trzeba się podjąć, i ZACHOWAĆ MILCZENIE z rozwagą”.
Lévi podaje nam dalej przykład nawiązując do mitologii:
„Odyseusz Homera musiał zmierzyć się z bogami, żywiołami, cyklopami, syrenami, Kirke itd. … to znaczy ze wszystkimi trudnościami i niebezpieczeństwami życia.
Jego pałac zostaje najechany a żona jest nękana. Dobra jego splądrowano oraz zawiązano spisek w celu jego uśmiercenia. Na domiar tego traci swoich towarzyszy a jego statki zostają zatopione. Koniec końców osamotniony, mierzy się z nocą i morzem. W pojedynkę rzuca wyzwanie bogom, ucieka przed gniewem morza, oślepia cyklopa, nie daje się zwieść syrenom, oraz zwycięża Kirke. Następnie odzyskuje swój pałac, ratuje żonę i zabija tych, którzy planowali jego śmierć. Dokonał tego wszystkiego, ponieważ pragnął znów zobaczyć Itakę i Penelopę, ponieważ zawsze wiedział, jak wywinąć się z niebezpieczeństwa, ponieważ odważył się na to, co należało zrobić, i ponieważ zawsze milczał, gdy nie było wskazane mówić."
Na koniec Levi wskazuje, od czego zacząć nasze starania mające na celu zostanie Sfinksem:
„Kiedy się nie wie, należy pragnąć się nauczyć. W takim zaś samym stopniu, w jakim się nie wie, ryzykownie jest odważyć się. Zawsze jednak dobrze jest milczeć.”
Zatem Cztery Moce są wykorzystywane w dużej mierze jako kroki w procesie; musimy wiedzieć, zanim będziemy mogli pragnąć, i tak dalej. Ta idea zostaje dodatkowo rozwinięta w Magii Transcendentalnej:
„Nauczyć się pragnąć, to nauczyć się sprawować władzę. Ale aby móc korzystać z siły woli, musisz najpierw wiedzieć; bo siła woli zastosowana do głupich celów jest szaleństwem, śmiercią i piekłem.”
Także:
"Aby ODWAŻYĆ SIĘ, musimy WIEDZIEĆ; aby PRAGNĄĆ, musimy ODWAŻYĆ SIĘ; musimy PRAGNĄĆ by posiąść imperium, a aby władać, musimy ZACHOWAĆ MILCZENIE.”
Tu kończymy zgłębianie Czterech Mocy Sfinksa w zakresie zdefiniowanym i rozwiniętym przez Éliphasa Léviego. W naszym następnym eseju zbadamy pisma Crowleya na temat Mocy Sfinksa, z uwzględnieniem dodanej przez niego Piątej Mocy – "Iść".
Moc |
Cherub |
Znak |
Element |
Odważyć się |
Lew |
Lew |
Ogień |
Zachować milczenie |
Orzeł |
Skorpion |
Woda |
Wiedzieć |
Człowiek |
Wodnik |
Powietrze |
Pragnąć |
Byk |
Byk |
Ziemia |
Tabelę 1: Korespondencje wg Éliphasa Léviego
Bibliografia:
On the Powers of the Sphinx, Part 1: Éliphas Lévi by Michael Osiris Snuffin
https://hermetic.com/osiris/onthepowersofthesphinx1
Éliphas Lévi, Magiczny rytuał Sanctum Regnum, LAShTALL Press.
